Գեւորգ Էմին

Գեւորգ Էմին

1
From fairest creatures we desire increase,
That thereby beauty's Rose might never die,
But as the riper should by time decease,
His tender heir might bear his memory:
But thou, contracted to thine own bright eyes,
Feed'st thy light's flame with self-substantial fuel,
Making a famine where abundance lies,
Thyself thy foe, to thy sweet self too cruel.
Thou that art now the world's fresh ornament
And only herald to the gaudy spring,
Within thine own bud buriest thy content,
And, tender churl, mak'st waste in niggarding:
 
Pity the world, or else this glutton be,
To eat the world's due, by the grave and thee.

Մենք տենչում ենք, որ ամեն գեղեցիկ էակ բազմանա.
Եվ գեղեցկության վարդենին հավետ զարդարվի ծաղկով.
Սակայն, քանի որ ամեն ծերացող պիտի մահանա,
Ապա կարող է նա անմահ մնալ միայն ժառանգով:
Սակայն դո՛ւ, տարված քո հմայքներով ու գեղեցկությամբ,
Քո կենսավիշով լոկ քո աչքի լո՛ւյսն ու Քե՜զ ես սնում,
Թալանելով Քեզ ներո՜ւմ չունեցող մի շռայլությամբ,
Եվ դարձած Քո՛ իսկ սեփական անձի ոսոխն աններում:
Դո՛ւ, որ հիրավի արար աշխարհի զարդարա՜նքն ես պերճ,–
Միա՜կ մունետիկն այս, կարծես աշուն չունեցող գարնան,
Բավարարվում ես սեփական սաղմդ թաղելով քո մեջ,
Շռա՜յլ լինելով ժլատության մեջ անգետի նման:

Գթա՜ աշխարհին, եթե չե՜ս ուզում մահը թալանի
Ա՛յն, ինչ աշխարհում պիտի քո հուշը պահեր կենդանի:

2

When forty Winters shall besiege thy brow,
And dig deep trenches in thy beauty's field,
Thy youth's proud livery so gazed on now
Will be a tottered weed of small worth held:
Then being asked where all thy beauty lies,
Where all the treasure of thy lusty days,
To say within thine own deep-sunken eyes
Were an all-eating shame, and thriftless praise.
How much more praise deserved thy beauty's use,
If thou couldst answer, 'This fair child of mine
Shall sum my count, and make my old excuse',
Proving his beauty by succession thine.

This were to be new made when thou art old,
And see thy blood warm when thou feel'st it cold.
 

Երբ չորս անգամ տաս ձմեռներ ահեղ
Կնճիռներ գծեն քո թարմ ճակատին,
Երբ գեղեցկության հանդերձը շքեղ
Դառնա մաշված ու անպետք ցնցոտի
Դու, այն հարցումին, թե «Որտե՞ղ մնաց
Ջահել օրերի քո հմայքը թանկ»,
Պատասխանես՝ «Իմ աչքերում խամրա՜ծ» –
Ամո՜թ կլինի այդ և սին պարծա՛նք:
Որքա՜ն ավելի քեզ կվայելեր,
Եթե դու ասե՛լ կարողանայիր,
Թե ջահել կյանքիդ գանձը չի՜ կորել,
Այլ փոխանցվել է քո երեխային,

Որ ջերմացնո՜ւմ է արյունդ սառչող
Եվ նորից ծնվում՝ քո մահվան կանչով:

3

Look in thy glass and tell the face thou viewest,
Now is the time that face should form another,
Whose fresh repair if now thou not renewest,
Thou dost beguile the world, unbless some mother.
For where is she so fair whose uneared womb
Disdains the tillage of thy husbandry?
Or who is he so fond will be the tomb
Of his self-love to stop posterity?
Thou art thy mother's glass, and she in thee
Calls back the lovely April of her prime;
So thou through windows of thine age shalt see,
Despite of wrinkles, this thy golden time.

But if thou live rememb'red not to be,
Die single, and thine image dies with thee.

Նայիր հայելուն և ասա քեզ ու քեզ նմաններին,–
«Ժամանա՛կն է, որ այս դեմքն իր նման մի դե՛մք ծնի նոր»,
Զի, եթե անդարձ կորչի ալ գույնը քո վաո այտերի,
Մեզ կթալանե՜ս և օրհնությունից կզրկե՛ս մի մոր:
Ո՞վ է այն չքնաղ գեղուհին, ասա՛, որը չուզենար,
Որ քեզ պես մեկը իր կույս արգանդի պտուղը քաղի,
Եվ կամ՝ ո՞վ է այն ինքնասիրահար ջահե՛լը հիմար,
Որ իր սերունդը եսասիրության շիրիմում թաղի…
Դու քո չքնաղ մոր հայելին ես պերճ, և մայրդ բարի
Տեսնում է քո մեջ վառ ապրիլներն իր ջահել օրերի,
Ճիշտ այդպես և դո՛ւ, ի հեճուկս խոր քո կնճիռների,
Գարուն կտեսնես՝ ձյունոտ տարիքիդ պատուհաններից.

Իսկ թե մոռացման համա՛ր ես ապրում փուչ ու անհեթեթ,
Կմեռնես մենա՛կ, և քո պատկե՛րն էլ կմեռնի քեզ հետ…

4

Unthrifty loveliness, why dost thou spend
Upon thyself thy beauty's legacy?
Nature's bequest gives nothing, but doth lend,
And being frank she lends to those are free:
Then, beauteous niggard, why dost thou abuse
The bounteous largess given thee to give?
Profitless usurer, why dost thou use
So great a sum of sums, yet canst not live?
For having traffic with thyself alone,
Thou of thyself thy sweet self dost deceive:
Then how, when nature calls thee to be gone,
What acceptable Audit canst thou leave?

Thy unused beauty must be tombed with thee,
Which used lives th'executor to be.

Օ՜, չքնա՜ղ վատնիչ, ինչու ես շռայլ դու վատնում էլի
Գեղեցկությո՜ւնն այն, որ ժառանգել ես՝ միայն քեզ վրա.
Բնությունը չի՜ նվիրում ոչինչ,– նա պա՛րտք է տալիս
Եվ այն էլ նրա՛նց, ովքեր լա՜վ գիտեն արժեքը դրա:
Ուրեմն ինչո՞ւ ես, հմայի՜չ ժլատ, զուր վատնում, ասա՛,
Այն ճոխ գանձերը, որ փո՜խ է տալիս բնությունը մեզ,
Եթե չե՜ս կարող քեզ տրված մեկը դարձնել հազա՜ր,
Եվ ինքդ միայն քեզ նվիրելով՝ թալանո՜ւմ ես քեզ:
Մի՞թե չգիտես,– ով առևտուր է անում ինքն իր հետ,–
Ի՜նչ օգուտ ու շահ– կողոպտում է իր գա՛նձը սեփական,
Եվ եթե վաղը դու այս աշխարհից հեռանաս անհետ,
Ի՜նչ հաշվեկշիռ կարող ես թողնել ելևմտական…

Քեզ հետ կթաղվի քեզ շահ չբերած քո այն գա՛նձը մեծ,
Որ, եթե ծախսվեր՝ կապրեր գալիքում քո զավակի մեջ:

5

Those hours that with gentle work did frame
The lovely gaze where every eye doth dwell
Will play the tyrants to the very same,
And that unfair which fairly doth excel;
For never-resting time leads summer on
To hideous winter and confounds him there,
Sap checked with frost and lusty leaves quite gone,
Beauty o'ersnowed and bareness every where:
Then were not summer's distillation left
A liquid prisoner pent in walls of glass,
Beauty's effect with beauty were bereft,
Nor it nor no remembrance what it was.

But flowers distilled, though they with winter meet,
Leese but their show; their substance still lives sweet.

Ժամանակը, որ արվեստով նրբին
Արարել է քո հմա՛յքն անհնար,
Իր ստեղծածը կավերի՜ կրկին,
Եվ քո հմայքից հե՛տք էլ չի մնա:
ժամանակն, ամռան փեշերից կառչում.
Դեպի ձմե՛ռ է հրում, երբ, ավա՜ղ,
Թափվում է տերևն, ավիշը՝ սառչում,
Եվ մերկությո՜ւն է տիրում ու խավար:
Եվ եթե ամռան բույրը չպահվեր
Օծանելիքի սրվակում այս նուրբ,
Ոչ շռայլ ամռան բե՛րքը կհիշվեր.
Ոչ էլ նրա համն ու բույրը անուշ.

Նա՛, ով իր հյութը տվել է կյանքին,
Կորցնում է լոկ տե՛սքն իր արտաքին:

6

Then let not winter's ragged hand deface
In thee thy summer ere thou be distilled:
Make sweet some vial; treasure thou some place
With beauty's treasure ere it be self-killed:
That use is not forbidden usury
Which happies those that pay the willing loan;
That's for thyself to breed another thee,
Or ten times happier be it ten for one;
Ten times thyself were happier than thou art,
If ten of thine ten times refigured thee:
Then what could death do if thou shouldst depart,
Leaving thee living in posterity?

Be not self-willed, for thou art much too fair
To be death's conquest and make worms thine heir.

Թող քո ճո՜խ այգուն ծմեռվա կոպիտ ձեռքը չդիպչի,
Քանի դեռ ամռան բերքն ու բարիքը չե՜ս քաղել կյանքում.
Մի՛ թողնի, որ քո գեղեցկությունը քո ծեռքով ջնջվի,
Քանի չե՜ս քամել նեկտարը նրա սիրո սրվակում:
Թող հալա՜լ լինի շահն ու շահույթը այն երջանիկին,
Ով կամովի՜ն է վճարում պարտքն այն, որ իրեն տրվեց,
Ուստի ստեղծի՛ր, եթե կարո՛ղ ես, քեզ նման մեկին,
Եվ տա՜ս կդառնաս մեկի փոխարեն՝ տասնապատի՜կ մեծ:
Եթե քեզ նման տասն ա՛նձ, տա՛սն անգամ քեզ անձնավորեն,
Քեզ տասնապատիկ երջանի՜կ կզգաս, քան մինչև հիմա,–
Էլ ի՜նչ կարող է աշխարհում անել քեզ մահն անօրեն,
Եթե դու մեռնես՝ զավակներիդ մեջ մնալով անմահ:

Չափի՜ց ավելի գեղեցիկ ես դու այն բանի համար.
Որ մահից հետո… որդի կե՜ր դառնաս ու մահվան ավար:

7

Lo in the orient when the gracious light
Lifts up his burning head, each under eye
Doth homage to his new-appearing sight,
Serving with looks his sacred majesty;
And having climbed the steep-up heavenly hill,
Resembling strong youth in his middle age,
Yet mortal looks adore his beauty still,
Attending on his golden pilgrimage:
But when from highmost pitch, with weary car,
Like feeble age he reeleth from the day,
The eyes (fore duteous) now converted are
From his low tract and look another way:

So thou, thyself outgoing in thy noon,
Unlooked on diest unless thou get a son.

Երբ ամպի բոսոր ծիրանին ուսին,
Ծագում է Արև–Արքան հուրհրան,
Աչքերը հառած նրա երեսին,
Փառաբանո՜ւմ է աշխարհը նրան:
Երբ հառնում է նա, հասնում զենիթին,–
Ջահել, հաղթանդամ, գեղանի ու սեգ,–
Տիեզերքն ասես իջնում է ծունկի,
Ի տես Արևի երթի՜ն այդ վսեմ:
Իսկ երբ հոգնատանջ ծերունու նման,
Հազիվհա՜զ է նա իր կառքը վարում,
Նրան, հպատակ աստղերը հիմա,
Այդ անկմանն ի տես՝ ա՜յլ կողմ են նայում…

Դո՛ւ էլ, երևի, նույն բախտն ունենաս,
Թե օր–ծերության անզավակ մնաս…

8

Music to hear, why hear'st thou music sadly?
Sweets with sweets war not, joy delights in joy:
Why lov'st thou that which thou receiv'st not gladly,
Or else receiv'st with pleasure thine annoy?
If the true concord of well-tuned sounds,
By unions married, do offend thine ear,
They do but sweetly chide thee, who confounds
In singleness the parts that thou shouldst bear;
Mark how one string, sweet husband to another,
Strikes each in each by mutual ordering;
Resembling sire, and child, and happy mother,
Who all in one, one pleasing note do sing;

Whose speechless song being many, seeming one,
Sings this to thee, 'Thou single wilt prove none.'

Դու ինքդ՝ նվագ, ինչո՞ւ ես տրտմում նվագից այդպես․–
Խինդն՝ այլոց խինդի՛ց, սերը սիրո՜ւց է հաճույք ստանում,
Ինչո՞ւ ես, ասա, դու սիրում այն, ինչ հաճելի չէ քեզ,
Եվ չես սիրում այն, ինչ քեզ իսկական խի՜նդ է պատճառում:
Հմտորեն հյուսված ներդաշնակությունն այս բյուր ձայների,
Որ շա՜տ է նման սիրող սրտերի ամուր դաշինքի,
Կշտամբում է քեզ, որ, թողած կյանքիդ իղձերը թերի,
Դու չե՜ս միացնում ձայնը քո սիրո այս սուրբ նվագին։
Լսի՛ր, ինչպե՜ս են այս մեղմ նվագի ձայները բոլոր,
Իրար հյուսվելով, հավատարիմ նո՛ւյն տենչին սիրասուն.
Նման երջանիկ ընտանիք կազմած մոր, որդու և հոր,–
Բոլորը մեկտե՛ղ մի աստվածային մեղեդի հյուսում…

Նրանց ստեղծած մեղեդին միա՜կ, բայց՝ բազմանվագ,
Հորդորում է քեզ, որ դու ոչինչի չե՜ս հասնի մենակ:

9

Is it for fear to wet a widow's eye
That thou consum'st thyself in single life?
Ah! if thou issueless shalt hap to die,
The world will wail thee like a makeless wife;
The world will be thy widow and still weep,
That thou no form of thee hast left behind,
When every private widow well may keep,
By children's eyes, her husband's shape in mind:
Look what an unthrift in the world doth spend
Shifts but his place, for still the world enjoys it,
But beauty's waste hath in the world an end,
And kept unused the user so destroys it:

No love toward others in that bosom sits
That on himself such murd'rous shame commits.

Գուցե ահի՞ց է այրու արցունքի,
Որ դու վճռեցիր մնալ ամուրի.
Բայց, եթե մեռնես առանց զավակի,
Արար աշխարհը կմնա այրի.
Եվ այրի կնոջ նման կսգա՛,
Որ դու քեզ նման ժառանգ չթողի՜ր…
Մինչ ամեն այրի դեմքին իր մանկան
Ամուսնու դե՛մքն է նշմարում թովիչ:
Շվայտի վատնած ամեն կայք ու գանձ
Իր տեղը փոխո՛ւմ, բայց չի՜ չքանում,
Մինչ գեղեցկությունն անցնո՜ւմ է անդարձ,
Չկրկնվելով՝ իրեն կործանո՛ւմ:

Բայց կարո՞ղ է մեկն ուրիշին սիրել,
Երբ թշնամի է կյանքում… ինքն իրե՛ն…

10

For shame deny that thou bear'st love to any,
Who for thyself art so improvident.
Grant, if thou wilt, thou art beloved of many,
But that thou none lov'st is most evident;
For thou art so possess'd with murd'rous hate,
That 'gainst thyself thou stick'st not to conspire,
Seeking that beauteous roof to ruinate
Which to repair should be thy chief desire:
O change thy thought, that I may change my mind!
Shall hate be fairer lodged than gentle love?
Be as thy presence is, gracious and kind,
Or to thyself at least kind-hearted prove:

Make thee another self, for love of me,
That beauty still may live in thine or thee.

Ես չե՜մ հավատում, թե դու կարող ես սիրել աշխարհում,
Եթե քո հանդեպ անփո՜ւյթ ես այդքան, այդքան՝ անհոգի.
Եթե հայտնի է, որ շատե՜րն են քեզ տենչում ու սիրում,
Հայտնի է նույնքա՛ն, որ դու… չե՜ս սիրում ինքդ ոչ ոքի:
Այնքա՜ն ես ատում ինքդ քեզ և քո ա՛նձը սեփական,
Որ, չե՜մ զարմանա, եթե դու նույնիսկ… ինքդ քեզ… դավե՛ս,
Անտեր թողնելով և ավերելով տո՛ւնն այն տոհմական,
Որի նորոգման մե՛ջ է քո կյանքի նպատակը վես:
Փոխիր ծուռ ճամփադ, որ ե՛ս էլ փոխեմ կարծիքն իմ նախկին,–
Ո՞վ է, սիրելիս, ատելությունը սիրուց նախընտրում,
Եղիր բարի ու ներող, ինչպես քո տե՛սքը արտաքին,
Կամ բարի, գոնե ինքդ քո՛ հանդեպ, քեզ շա՜տ եմ խնդրում…

Գոնե, ի սե՜ր քեզ, ստեղծիր քեզ պես որևէ մեկին,
Որ գեղեցկությունն ու հմայքը քո տաս քո զավակին:

11

As fast as thou shalt wane, so fast thou grow'st
In one of thine, from that which thou departest,
And that fresh blood which youngly thou bestow'st
Thou mayst call thine, when thou from youth convertest:
Herein lives wisdom, beauty, and increase,
Without this, folly, age, and cold decay:
If all were minded so, the times should cease,
And threescore year would make the world away.
Let those whom Nature hath not made for store,
Harsh, featureless, and rude, barrenly perish:
Look whom she best endowed she gave the more;
Which bounteous gift thou shouldst in bounty cherish:

She carved thee for her seal, and meant thereby,
Thou shouldst print more, not let that copy die.

Քանի չե՛ս թոշնել՝ ծի՛լ տնկիր կյանքում,
Զավակի տեսքով, որ քե՜զ է նման,
Եվ ջահել կզգաս քեզ ծեր տարիքում,
Այն թարմ արյունով, որ տվիր նրան:
Դրա մեջ է ողջ իմաստը կյանքի,
Իսկ մնացածը՝ փո՜ւչ է և ունա՜յն.–
Թե քեզ պես մնար առանց ժառանգի,–
Վաթսուն տարի անց աշխարհ չէ՜ր մնա…
Թող նրանք կորչեն անհուշ ու անդարծ,
Ովքեր դաժան են կամ՝ գորշ ու չնչի՜ն,
Ում շա՜տ է տվել ի վերուստ Աստված,
Նրանից շատ էլ պիտի պահանջի:

Որպես կնիք է ստեղծել Նա քեզ,
Որ, քեզ տպելով, դու բազմապատկես:

12

When I do count the clock that tells the time,
And see the brave day sunk in hideous night,
When I behold the violet past prime,
And sable curls all silvered o'er with white,
When lofty trees I see barren of leaves,
Which erst from heat did canopy the herd,
And summer's green all girded up in sheaves
Borne on the bier with white and bristly beard:
Then of thy beauty do I question make
That thou among the wastes of time must go,
Since sweets and beauties do themselves forsake,
And die as fast as they see others grow,

And nothing 'gainst Time's scythe can make defence
Save breed to brave him when he takes thee hence.

Երբ ժամացույցն անցավոր կյանքի հաշի՛վն է անում,
Եվ պայծառ օրը՝ սուզվում խավարի մեջ գիշերի,
Երբ մանուշակն աչքիս դեմ թառամո՜ւմ է, չորանո՜ւմ,
Արծաթն՝ իր գույնը խառնում փայլուն ու սև վարսերին.
Երբ մերկանո՜ւմ է քամուց աշնան այն ծառը դեղնած,
Որ շոգ ամռանը հոտի հովանի՜ն էր ստվերոտ,
Դաշտի կանաչը՝ չվո՜ւմ՝ սայլ ու ձիուն բեռնված,
Որպես խոտի խուրձ ու դեզ, որպես օրան ու ծղոտ,
Սիրտս կծկվո՜ւմ է, ցավո՜ւմ, որ դո՛ւ էլ ես անցավոր,
Գեղեցկությո՜ւնը քո թարմ, քո հմա՜յքը տենչալի.
Հեռանո՜ւմ են անուշներն ու սիրունները բոլոր,
Նույնքան արագ, ինչքան նոր սիրունիկներն են գալիս.

Քո միակ հո՛ւյսը՝ ընդդեմ ժամանակի ու մահվան.
Նրանց անզոր դարձնող քո ժառանգո՛րդն է միայն:

13

O that you were your self! but, love, you are
No longer yours than you yourself here live;
Against this coming end you should prepare,
And your sweet semblance to some other give:
So should that beauty which you hold in lease
Find no determination; then you were
Your self again after yourself's decease,
When your sweet issue your sweet form should bear.
Who lets so fair a house fall to decay,
Which husbandry in honour might uphold
Against the stormy gusts of winter's day
And barren rage of death's eternal cold?

O, none but unthrifts: dear my love, you know
You had a Father, let your Son say so.

Երանի՜ թե դու մնայիր այնպե՛ս, ինչպես կաս, իմ սեր,
Բայց ո՞վ կարող է մնալ ինչպես կա՝ իր մահից անդի՛ն,
Ուստի, երբ մահը փորձի խաթարել քո տեսքը վսեմ,
Դու պիտի պատրաստ լինես փոխանցել այն քո զավակին,
Միայն ա՛յդ ձևով, վարձույթով տրված քո պատկերը պերճ
Անմահ կմնա, և քո կորստից ու մահից անդին
Դու քեզ վերստին կգտնես տոհմիկ քո զավակի մեջ,
Որը, իր հերթին, այն իր ժառանգի՛ն պիտի ավանդի:
Ինչո՜ւ արտոնել, որ հիմքից քանդվի՜ բարեկա՛րգ մի տուն,
Որին կարող են ամուսնությունն ու խնամքը փրկել
Ձմռան ցրտաշունչ հողմերից՝ վայող ձյունապատ դաշտում
Եվ մահվան ցրտից, որ գարուննե՜ր է հնձում անարգել:

Վատնիչը միայն իր տունն ու տեղը քանդել կուզենար,
Դու հա՛յր ունեիր,– արդ քո զավա՛կն էլ թող հա՜յր ունենա:

14

Not from the stars do I my judgement pluck,
And yet methinks I have astronomy,
But not to tell of good or evil luck,
Of plagues, of dearths, or seasons' quality;
Nor can I fortune to brief minutes tell,
Pointing to each his thunder, rain and wind,
Or say with princes if it shall go well
By oft predict that I in heaven find:
But from thine eyes my knowledge I derive,
And, constant stars, in them I read such art
As truth and beauty shall together thrive
If from thy self to store thou wouldst convert:

Or else of thee this I prognosticate,
Thy end is truth's and beauty's doom and date.

Ես աստղերի՛ց չեմ քաղում, ինչ գիտեմ,–
Թեև քա՜ջ գիտեմ աստղերի լեզուն,–
Եվ ոչ ժանտախտ եմ գուշակում դժխեմ,
Ոչ մահ տարաժա՛մ, ոչ սով ու հուզում:
Ես ոչ կարող եմ գալիք գուշակել,
Մարգարեանալ շանթ, որոտ ու ամպ,
Ոչ արքաների բա՛խտը որոշել,
Աստղերի հարմա՜ր դասավորությամբ:
Քո աչքերի՜ց եմ ես առնում դասեր,
Եվ նրա՛նք են ինձ հուշել դա՛սը այն,
Թե գեղեցիկն ու ճշմարիտն, իմ սեր,
Լոկ քո որդո՛ւ մեջ կհավերժանան:

Մինչ քո անզավակ մահը մեկուսի
Մա՜հը կդառնա նրանց երկուսի:

15

When I consider every thing that grows
Holds in perfection but a little moment,
That this huge stage presenteth nought but shows
Whereon the stars in secret influence comment;
When I perceive that men as plants increase,
Cheered and checked even by the selfsame sky,
Vaunt in their youthful sap, at height decrease,
And wear their brave state out of memory:
Then the conceit of this inconstant stay
Sets you most rich in youth before my sight,
Where wasteful Time debateth with Decay
To change your day of youth to sullied night,

And all in war with Time for love of you,
As he takes from you, I ingraft you new.

Երբ Ես խորհո՛ւմ եմ, թե ծննդից–մահ
Մի վայրկյա՜ն է լոկ աշխարհը տևում,
Եվ այս մեծ աշխարհ–բեմում ամեն բան
Աստղերի գաղտնի կամքով է արվում.
Երբ մտածում եմ, թե երկի՛նքն է նույն
Մարդկանց, բույսի պես, սնո՜ւմ–կործանո՜ւմ,
Եվ ջահելության ծաղիկը սիրուն
Խամրո՛ւմ է արագ, թոշնո՜ւմ, չորանո՜ւմ,
Այնժամ ավելի ճո՜խ է թվում ինձ
Ջահելությունըդ, որի մեջ, ավա՜ղ.
Չար ժամանակն ու ավերմունքը պիղծ
Ճգնում են լույսը դարձնել խավար.

Բայց ժամանակը քեզնից ինչ խլի,
Երգս ե՜տ կտա նորից լի ու լի…

16

But wherefore do not you a mightier way
Make war upon this bloody tyrant Time,
And fortify yourself in your decay
With means more blessed than my barren rhyme?
Now stand you on the top of happy hours,
And many maiden gardens, yet unset,
With virtuous wish would bear your living flowers,
Much liker than your painted counterfeit:
So should the lines of life that life repair
Which this time's pencil or my pupil pen
Neither in inward worth nor outward fair
Can make you live yourself in eyes of men:

To give away yourself keeps yourself still,
And you must live drawn by your own sweet skill.

Բայց, ինչո՞ւ, ասա՛, դու ավելի սուր զենք չեն գործածում,
Ժամանակի՛ն, – այդ նե՛նգ բռնակալին հաղթելու համար,
Քան իմ խե՜ղճ ձոներն ու ներբողնե՜րը իմ մահկանացու,
Որոնք անզո՜ր են կուրծք տալ դավերին նրա անհամար:
Հիմա, երբ կյանքիդ զենիթում ես դու, ամուրի՛ իմ սեր,
Քանի՜ կուսական ու թարմ պարտեզներ՝ դեռ բերք չտված,
Սիրով կտենչան սնել քո ձեռքով ցանված ծաղիկներ,
Քեզ պե՛ս, քեզանից ավելի չքնա՛ղ և քեզնի՜ց սերված…
Այդ զենքո՛վ միայն կարող ես հաղթել դու ժամանակին,
Քանզի, եթե դու հույս դնես միայն գրչիս վրա խե՜ղճ,
Դժվա՜ր թե հասնի քո հմայքը սեգ գալիք սերընդին,
Եվ քո աչքերի լույսը շողշողա նրա աչքի մեջ:

Շարունակվո՜ւմ են միայն տրվելո՛վ ու նվիրվելո՛վ,
Եվ հավե՜րժ ապրում՝ իր զավակի մեջ միշտ նորոգվելով:

17

Who will believe my verse in time to come
If it were filled with your most high deserts?
Though yet, heaven knows, it is but as a tomb
Which hides your life, and shows not half your arts.
If I could write the beauty of your eyes,
And in fresh numbers number all your graces,
The age to come would say, 'This poet lies;
Such heavenly touches ne'er touched earthly faces.'
So should my papers (yellowed with their age)
Be scorned, like old men of less truth than tongue,
And your true rights be termed a poet's rage
And stretched metre of an antique song:

But were some child of yours alive that time,
You should live twice, in it and in my rhyme.

Կհավատա՞ն գալիքում իմ ներբողին այս անշուք,
Որ քո հմայքն աննման և քո ձիրքե՛րն է երգում.
Թեև,– Երկի՜նքը վկա,– շիրիմի պես անշշուկ.
Նա, քեզ տրված ձիրքերի միայն կե՜սն է գովերգում:
Եթե լիներ մի հնարք՝ երգել աչքե՛րդ գերող
Եվ հմայքնե՛րդ բոլոր՝ անհատնո՜ւմ ու անհնա՜ր,
Ապագայում կասեին՝ «մրո՞ղ է սա, թե՞ գրող» –
Ո՞ր մարդու դեմքն այսպիսի երկնային ցո՜լք կունենար…»:
Կծաղրեի՜ն իմ երգերն ու իմ ձիրքերը նրանք,
Սուտասաննե՜ր կոչելով էջերը իմ գրքերի,
Քո հմայքը կթվար… զուտ գրական հնարա՜նք
Եվ չափազա՜նց կթվար… նույնիսկ թի՛վը ձիրքերիդ.

Իսկ եթե գեթ մի զավակ քո չքնաղ դեմքը փաստի՜,
Դու կմնաս միշտ անմա՜հ, իսկ իմ երգը՝ հավաստի…

90

Then hate me when thou wilt, if ever, now
Now while the world is bent my deeds to cross,
Join with the spite of Fortune, make me bow,
And do not drop in for an after-loss.
Ah do not, when my heart has scaped this sorrow,
Come in the rearward of a conquered woe;
Give not a windy night a rainy morrow,
To linger out a purposed overthrow.
If thou wilt leave me, do not leave me last,
When other petty griefs have done their spite,
But in the onset come; so shall I taste
At first the very worst of Fortune's might;

And other strains of woe, which now seem woe,
Compared with loss of thee, will not seem so.

Եթե պիտի ինձ լքե՛ս,– լավ է լքես հենց հիմա՛,
Երբ այս աշխարհը արար թշնամի՜ է իմ անձին,
Միացի՜ր իմ չար բախտին և ծունկի՛ բեր ինձ.– միայն
Չլինե՜ս ցավն իմ վերջին, ինձ չխոցե՜ս առանձին…
Հազի՜վ փրկված մի ցավից և նրա բյուր վերքերից,
Ծա՜նր է խփվել թիկունքից և նոր ցավի դիմանալ.–
Թող փոթորկոտ գիշերը անձրևոտ օր չբերի,
Եվ, անկումն իմ անխուսափ՝ չձգձգվի՜, չուշանա՜…
Թե ուզում ես ինձ լքել – մի հապաղիր էլ այնքա՜ն,
Մինչև մանր վշտերից ուժասպառվե՜մ, թուլանա՜մ,
Լքիր իսկո՜ւյն, որպեսզի միանգամից ես զգամ,
Մեծ հարվածն այն, որին ես՝ հետո դժվա՜ր դիմանամ…

Եվ այն վշտերը, որոնք ծա՜նր են թվում ինձ հիմա,
Մա՜նր թվան ու չնչին՝ քո կորստի համեմատ…